تدابیر اولین ماه زمستان

به نام خدا

امام رضا علیه السلام در رساله طبی خود در مورد تدابیر حفظ سلامتی در ماه اول زمستان (كانون اول=23 آذر تا 23 دي) می فرمایند:

•كانون الأول: واحد ثلاثون يوماً تقوي فيه العواصف و يشتد فيه البرد، و ينفع فيه كل ما ذكر في (تشرين الثاني) و يحذر فيه من أكل الطعام البارد، ويتقي فيه الحجامة و الفصد و يستعمل فيه الأغذية الحارة بالقوة و الفعل

•تشرين الثاني: ثلاثون يوماً فيه يقع المطر الموسمي، و نُهي فيه عن شرب الماء بالليل، و يقلل من دخول الحمام و الجماع، و يشرب بكرة كل يوم جرعة ماء حار، ويجتنب أكل البقول كالكرفس و النعنع والجرجير (شاهی)

 

که ترجمه و خلاصه آن می شود:

•پرهيز از طعام با طبيعت سرد

•غذاهاي با طبيعت و درجه حرارت گرم بخوريد

•پرهيز از حجامت و فصد (بدون ضرورت مشخص)

•پرهيز از خوردن آب در شب

•خوردن جرعه‌اي آب گرم هر روز اول صبح

•کاهش در حمام و مقاربت

•پرهيز از سبزي (بقول)، كرفس‏‏‏‏، نعناع و تره تيزك(شاهی)

حمله به کتاب مفاتیح الحیات و آیت الله جوادی آملی

استقبال مردم از اثر آيت‎الله جوادي آملي ضدانقلاب را عصباني كرد/

نگراني ضدانقلاب از ترويج سبك‌زندگي اسلامي/

راديوفردا:«مفاتيح‎الحيات» پرفروش شده چون ادارات مي‎خرند و به كارمندها مي‌دهند!/

اثر گرانسنگ آیه الله جوادی، روی شیطانِ رادیو فردا را سیاه کرد و موجبات اعتراضش را فراهم آورد./

کتاب ارزشمند حضرت آیه الله جوادی آملی، از جمله کتاب هایی است که با فروش و تجدید چاپی استثنایی مواجه شده است. این اثر به چاپ ۶۸ ام رسیده و از آنجا که مطالعه این کتاب راهیست برای تقرب بیشتر به خداوند متعال، طبعاً باید صدای شیاطین انس، به اعتراض بلند شود! لذا «راديو فردا» طی مقاله ای مندرج در سایت خود، با تمامِ توان در مورد این اثر به مهمل بافی پرداخت. در این مقاله ابتدا تلاش مذبوحانه ای برای تشکیک در آمار مرتبط با مفاتیح الحیات ارائه و سپس تا جایی که ممکن است، شخصیت این عالم وارسته مورد هجمه واقع می شود. به این مطلب توجه نمایید:

"آثار جوادی آملی نشان می دهند که اولا خود وی نويسنده‌ی آنها نيست بلکه افرادی نوارهای سخنرانی ايشان را پياده کرده و به صورت کتاب منتشر می سازند؛ ثانيا هيچ اثری از نيازهای روزمره‌ی مردم در آثار و گفتارهای وی به چشم نمی خورد تا پر فروش بودن يک اثرش قابل فهم شود؛ و ثالثا ايشان نه سخنران و نه نويسنده‌ای مجرب و خوشگوست که مخاطب به سبک گفتاری و نوشتاری وی (همانند علی شريعتی يا الهی قمشه‌ای) جلب شود. سخنرانيهای وی که سه دهه است از تلويزيون و راديوی دولتی جمهوری اسلامی پخش می شود هميشه از کم بيننده ترين برنامه‌ها بوده‌اند".

ادامه نوشته

بهترین کتاب برای سبک زندگی اسلامی

«مفاتیح‌الحیات» تالیف آیت الله جوادی آملی عنوان کتابی است که در طی 5 ماه به چاپ شصت و دوم (62) رسیده است. این رکورد دست ‌نیافتنی، مدیون ارائه سبک زندگی اسلامی در دو ساحت مادی‌گرایی و معنویت‌طلبی است و عطش جامعه را به این گونه مباحث نشان می دهد.

فهرست کتاب را در ادامه مطلب ملاحظه فرمایید :

ادامه نوشته

عمل به طب ائمه اطهار علیهم السلام (4)

قسمت دوم مصاحبه با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) :

علما و حوزه‌های علميه برای كاربردی‌تر كردن طب اسلامی به مدد پزشكان بشتابند

پزشكان برای كاربرد طب اسلامی در سال‌های اخير از خود اقبال زيادی نشان داده‌اند ولی برای كاربردی‌تر كردن آن بايد علما، روحانيون و حوزه‌های علميه به مدد آنان بشتابند.

اگر در حال حاضر شاهد پيشرفت‌هايی در طب اسلامی بوده‌ايم به دليل ممارست پزشكان علاقه‌مند در به كارگيری طب اسلامی است ولی پزشكان به تنهايی نمی‌توانند تمامی متون و موارد دارای سنديت طب اسلامی را از لابه‌لای احاديث و آيات استخراج و ترجمه كنند

محققان برای تهيه كتب مرجع، مادر و دسته اول از كتابخانه‌هایی مانند آستان قدس رضوی با مشكلات بسيار مواجه می‌شوند كه شايسته است مسئولان به اين موارد نيز توجه كنند.

طی جلساتی که با برخی مسئولان آستان قدس رضوی داشتیم، آنها وعده‌هايی مساعد برای ايجاد تيمی متشكل از پزشكان و کارشناسان حوزه به منظور كاربردی‌ كردن رساله طبی امام رضا(ع) دادند كه تاكنون محقق نشده است.

ادامه نوشته

عمل به طب ائمه اطهار علیهم السلام (3)

سلام علیکم

گزارش ذیل مربوط به مصاحبه انجام شده با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) است که در ادامه مباحث مربوط به طب اسلامی و احادیث پزشکی خدمت شما ارائه می شود. این مصاحبه که در دو قسمت توسط ایکنا جمع بندی و ارائه شده از این جهت حائز اهمیت است که حاوی انتقادهایی به برخی افکار نادرست و نیز سستی و کمکاری در خصوص طب اسلامی در میان عده ای از اهل حوزه است:

سند شناسی، ترجمه و آشنايی با اصول طبی؛ لازمه تفسير و كاربرد احاديث پزشكی

گروه سلامت: يك محقق و پژوهشگر طب اسلامی گفت: تفسير و كاربرد احاديث پزشكی بايد به صورت كاملا تخصصی و همراه با تعقل و تحقيق باشد كه لازمه آن سند شناسی، ترجمه صحيح و آشنايی با اصول طبی است.

رضا منتظر، محقق و پژوهشگر طب اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) با اشاره به اين مطلب، گفت: در طب اسلامی از احاديث پيامبر و امامان معصوم(ع) الهام می‌گيريم و همانند علم فقه كه با اجتهاد فقيه از قرآن و روايات به دست می‌آيد در طب اسلامی هم طبيب با تكيه بر علم و تجربه دست به اجتهاد پزشكی می‌زند.

منتظر افزود: البته اگر پزشك بتواند از تجهيزات روز پزشكی هم برای تبيين حقايق موجود در قرآن و كلام معصوم استفاده می‌كند و اگر امكان عرضه حقايق با ابزار مادی نباشد منكر آنها نمی‌شود اگرچه همه اينها نيازمند شرايطی است كه بايد پيش از كاربرد احاديث پزشكی محقق شود.

وی با اشاره به برخوردهای مختلفی كه در قبال احاديث پزشكی می‌شود، ابراز داشت: برخی از افراد اين احاديث را جعلی می‌دانند، برخی معتقد به جعلی بودن آنها نيستند ولی آنها را الزام آور هم نمی‌دانند و برخی ديگر كه ما نيز از آن جمله هستيم معتقد به عمل كردن و به كارگيری آنها در علم طب با رعايت شرايط آن هستند.

اين محقق طب اسلامی افزود: افرادی كه نسبت به سنديت احاديث پزشكی ترديدی ندارند ولی به لزوم كاربرد آنها نيز معتقد نيستند افرادی هستند كه رسالت نبی اكرم (ص) را فقط تحقق دين و اتمام مكارم اخلاق می‌دانند در حاليكه رسالت پيامبر خاتم(ص) فراتر از اين و برای تامين سعادت دنيوی و اخروی انسان‌ها است كه بدون سلامت همه جانبه انسان دست‌يافتنی نخواهد بود و محقق نمی‌شود.

منتظر با اشاره به شرايط به كارگيری احاديث طبی در پزشكی و درمان بيماری‌ها، بيان كرد: سند‌شناسی، ترجمه صحيح و آشنايی به اصول مزاجی و طب اخلاطی از شرايطی است كه بر اساس آنها می‌توان احاديث پزشكی طب اسلامی را به كار گرفت و تفسير كرد در غير اين صورت راه به بيراهه خواهد رفت و نتايج مورد نظر و مطلوب حاصل نخواهد شد.

وی افزود: اگر امامان معصوم(ع) در شرايطی خاص، اقدام به تجويز دارو و يا سفارشی داشته‌اند؛ نبايد بدون شرايط پيش‌گفته اقدام به تعميم چنين تجويزی از سوی افراد در نسخه‌ها شود زيرا بدون شرايط مزبور نمی‌توان به اهداف مورد نظر در طب اسلامی و سلامت در اسلام دست يافت.

منتظر با اشاره به لزوم همكاری پزشكان و حوزويان برای هر چه كاربردی‌تر شدن طب اسلامی بر اساس اصول و شرايط فوق‌الذكر، گفت: سندشناسی، ترجمه و ... جدا از علم پزشكی و طبابت است كه هركدام تخصص و تبحر خاص آن علوم را می‌طلبد و برای كاربردی شدن طب اسلامی با جميع شرايط پيش گفته بايد متخصصان علم حديث، علم رجال و حوزويان به مدد پزشكی بيايند و مجوز و سنديت استفاده از احاديث را برای پزشكان فراهم كنند.

وی با انتقاد نسبت به برخی ترجمه‌ها در كتب طب اسلامی، تأكيد كرد: لازم است كتبی همچون رساله ذهبيه امام رضا(ع) كه سنديت آن به تاييد رسيده است و دانشنامه احاديث پزشكی حجت‌الاسلام ری‌شهری، دارای ترجمه‌های روان و صحيح باشند تا به كارگيری و تفسير آنها توسط پزشكان تسهيل شود.

منتظر با اشاره به اثر جديد مفاتیح‌الحيات كه توسط آيت‌الله جوادی آملی به رشته تحرير درآمده است، افزود: اين كتاب نيز سند خوبی بر حقانيت طب اسلامی است و می‌تواند به عنوان دستورالعمل زندگی مردم، نقش موثری در ارتقای سلامت دنيوی و اخروی ايفا كند زيرا اين دو جدای از همديگر نيستند و بايد برای دستيابی به هر يك در ديگری نيز اهتمام كرد.

وی افزود: اين كتاب زمينه مناسبی برای محققان طب اسلامی فراهم كرده تا كار را پيش ببرند اگر چه هنوز بايد شرايط بيشتری برای كاربردی شدن طب اسلامی فراهم شود و اين امر عزم راسخ مسئولان و متخصصان رشته‌های گوناگون را می‌طلبد.

منتظر در پايان خاطر نشان كرد: سندشناسی، ترجمه صحيح و آشنايی به اصول طبی لازمه به كار گرفتن احاديث پزشكی ا‌ست و كسی كه می‌خواهد از اين احاديث استفاده كند بايد طبيب متبحر و مزاج‌شناس باشد تا بتواند آنها را به خدمت گيرد و در اين صورت در آينده نزديك شاهد شكوفايی هرچه بيشتر طب اسلامی و ارتقای سلامت مردم در جامعه خواهیم بود

اذامه دارد

لینک مصاحبه در سایت ایکنا

عمل به طب ائمه اطهار علیهم السلام (1) 

عمل به طب ائمه اطهار علیهم السلام (2) 

عمل به طب ائمه اطهار علیهم السلام (2)

یکی از خوانندگان محترم در قسمت نظرات پست قبلی سوالی نموده اند که سوال خیلی از دوستان است :

«سلام عده ای از پژوهشگران حوزه حدیث (طیف اصولیون) ، از نگاه باز به این گونه روایات احساس خطر می کنند چون هر کلامی را برای عموم جایز نمی بینند و بر اساس متد تخصصی درایه الحدیث ، احادیث طبی را بسته به شخص یا اشخاص مخاطب و یا مکان و اقلیم جغرافیایی باید ارزیابی کرد که در ((کلام متواتر از معصوم داریم : هر آنچه که به ما (علیهم السلام )نسبت میدهند اگر با عقل و قرآن منافات داشت به دیوار بکوبید)) با این شرایط چه راهی را برای این کار توصیه می کنید؟ متشکرم »

با سلام و تشکر از سوال خوب شما.

پاسخ به این سوال را در چند محور می توان بیان کرد :

1- علمای بزرگ ما خود به جمع آوری و ارائه احادیث پزشکی در قالب کتاب همت داشته اند. علامه مجلسی در آن زمان و حضرت آیت الله جوادی آملی در زمان ما (که فصلی از کتاب مفاتیح الحیات خود را به تبیین احادیث پزشکی اختصاص داده اند) هر دو از استوانه های حوزه بوده و هستند. طبیعاتا اگر دسترسی عموم به این احادیث محل اشکال بود این مطالب نوشته نمی شد یا حداقل توصیه می کردند که در اختیار مردم قرار نگیرد. پس اگر منظور شما از نگاه باز به روایات طبی عدم دسترسی و استفاده نکردن عموم از آنهاست صحیح نمی باشد کما این که سخن آیت الله بهجت(ره) که در اینجا هم آوردیم دلیل دیگری است بر جواز استفاده عموم از طب ماثور.

2- اما اگر منظور شما از نگاه باز، پرهیز از تفسیرهای شخصی و برداشتهای سطحی است سخن صحیحی است و بنده قبلا در آدرس ذیل مفصل در مورد شرایط استفاده از احادیث پزشکی توضیح داده ام:

لینک

3- و اما این که فرمودید استفاده از این احادیث منوط به مقدماتی مثل متد تخصصی درایه الحدیث است اگرچه سخن صحیحی است ولی متاسفانه نتایج غلطی از آن گرفته می شود :

اولا اگر مروری بر متن احادیث پزشکی داشته باشید تصدیق خواهید کرد که اغلب روایات چنین نیستند و محدود به شرایط زمانی و مکانی و فردی نمی باشند بلکه به خواص کلی یک غذا، دارو یا یک شیوه درمانی اشاره دارند که برای همگان راه گشاست. ثانیا برخی اهل علم که چنین نظراتی می دهند به جای آن که قدمی در این راه بردارند و راهی را باز کنند بیشتر نقش ترمز را بازی کرده موجب سست شدن اراده ها و سرد شدن انگیزه ها می شوند. حال آن که ایرادی که می گیرند به خودشان بر می گردد و وظیفه خودشان است. بنده ابایی ندارم که از این علما نام برده و به آنها پاسخ دهم چون فرمایشاتشان در رسانه ها منتشر شده است ولی فعلا چنین قصدی ندارم. و خدا نکند که راه جبران کم کاری خود و عدم پاسخ شان به نیاز جامعه را در نفی طب اسلامی و توقف حرکت رو به رشد آن دیده باشند. و نمی دانم چرا وقتی در سخنرانی ها مسائل اخلاقی و تربیتی و از آن بالاتر توحیدی و اعتقادی که مربوط به سعادت بشر و زندگی اخروی اوست بیان می شود، به راحتی همه نوع روایتی خوانده می شود و کسی هم آلرژی نمی گیرد اما وقتی می گوییم معصوم علیه السلام فرمود این گونه آب بخورید، غذایتان چنین باشد، برای فلان بیماری حجامت کنید و .... آقایان فشار خونشان بالا رفته یا تب می کنند. به هر حال کسی در لزوم ارزیابی فنی احادیث پزشکی شک ندارد اما این مهم نباید موجب توقف حرکت شود. مگر اصل انقلاب اسلامی چگونه شکل گرفت؟ آن زمان هم عده ای که اهل علم و فضل بودند با شکل گرفتن انقلاب با این توجیه مخالفت می کردند که ابتدا باید مبانی فکری حکومت در اسلام تبیین شود و مسائلی مثل جدایی دین از سیاست بحث شود و اگر عجولانه حرکت کنیم به اصل اسلام صدمه وارد می شود. تا این که حضرت امام خمینی(ره) فریاد بر آورد که: رفت اسلام به داد اسلام برسید. الان 15 سال است که فریاد می زنیم سلامت مردم رفت، نسل در معرض تهدید و تحدید است، سونامی سرطان و سکته و ام اس در راه است، آنگاه این عزیزان بر ما خرده می گیرند که چرا نتیجه ای را که از فلان روایات گرفته اید بیان کردید و شاید منظور ائمه علیهم السلام چنین باشد و چنین نباشد !

4- این که فرموده اند هر آنچه که به ما اهل بیت نسبت می دهند اگر با عقل و قرآن منافات داشت به دیوار بکوبید به خاطر جایگاه منیع عقل در تشخیص است تا حدی که عقل جزء ادله اربعه در اجتهاد فقهی است. لیکن در این مورد کسی می تواند مدعی تبعیت از عقل باشد که حقیقتا اهل تعقل (و نه میل و سلیقه شخصی) بوده و با قرآن هم آشنا باشد و روشن است که در خصوص احادیث پزشکی عامه مردم این شرایط را ندارند.

5- فرمودید چه راهی را برای استفاده عموم از احادیث طبی توصیه می کنید؟

در مواردی که فرد بیمار است از خوددرمانی با احادیث بپرهیزد و حتما با پزشک مشورت کند خصوصا با طبیب آشنا با طب اسلامی و سنتی اما در مواردی که سالم است از احادیثی که موضوع آن حفظ سلامت و پیشگیری است (مثلا آداب خوردن و آشامیدن و خواب و بیداری) و تضاد واضح با اصول مسلم عقلی ندارد استفاده کند. و از قضا بیشتر روایات طبی از این نوع هستند. بدیهی است که در این گونه موارد حتی اگر حدیث جعلی هم باشد عمل به آن ضرری به سلامت فرد وارد نمی کند.

عمل به طب ائمه اطهار علیهم السلام (1)

به نام خدا 

آیت الله بهجت فرموده اند: "مرحوم مجلسی در یکی از مولفاتش نوشته است، اگر انسان به طب ماثور از ائمه اطهار علیهم السلام عمل کند به بیماری مبتلا نمی شود زیرا آنها عالم به خواص ماکولات و سبزی ها و چیزهای دیگر هستند. بنده هم فی الجمله دیده ام شخصی به طب ماثور عمل می کرد و حدود هشتاد سال داشت و مریض نشده بود. زمانی که ما در نجف بودیم و وبا شیوع داشت ایشان به عیادت بیماران می رفت و با این حال به بیماری مبتلا نشد و فقط در اواخر عمر مانند سابق به نمازجماعت نمی آمد و به استراحت می پرداخت.البته برای کارهای دیگربیرون می آمد و نمی دانم که آیا در وقت وفات مریض شد یا خیر".

(در محضر آیت الله بهجت کتاب دوم ص 273)

 

دو کتاب در زمینه احادیث پزشکی که به همت سایت بقیه الله ارائه شده است :

ترجمه جلد چهاردهم از کتاب بحارالانوار : این فایل حاوی فهرست خیلی خوبی

 است و صفحه 684 تا 793 آن اختصاص به روایات طبی دارد

 

 

لینک دانلود کتاب در سایت بقیه الله

 

ترجمه کتاب دانشنامه احادیث پزشکی حجه الاسلام ری شهری :

البته این فایل فقط حاوی ترجمه احادیث است و از آنجا که بعضا در ترجمه آن

 اشتباهاتی وجود دارد لازم است تا محققین به اصل روایات نیز مراجعه کنند.

 

لینک دانلود کتاب در سایت بقیه الله

طب الرضا (ع) و علامه عسکری

چه نعمتی است که شوق زیارت حرمت              مرا به دیده تر می کشد امام غریب

چه با صفاست که آغوش مهربانی تو                  مرا همیشه به بر می کشد امام غریب

فدای خوی رئوف تو ای گل زهرا                        که دست مهر به سر می کشد امام غریب

چه باغبان نجیبی که با نوازش خود                    ز خار خسته ثمر می کشد امام غریب

تو آن رئوف تر از مادر و پدرهایی                        که ناز را به نظر می کشد امام غریب

نگاه تشنه گواهی دهد که کار آخر                     ز جام عشق تو سر می کشد امام غریب

محمود ژولیده

باتبریک میلاد با سعادت امام رضا علیه السلام به شما عزیزان

شایسته دیدم در این شب عزیز مجددا اشاره ای به اهمیت رساله طبی حضرت موسوم به رساله ذهبیه یا طب الرضا (ع) داشته باشم. این رساله منحصر به فرد را می توان تنها رساله ای از امام معصوم علیه السلام دانست که موضوع آن تماما طب است و از این حیث شاید مهمترین منبع "طب اسلامی" باشد خصوصا که سند آن توسط عالم بزرگ علم حدیث مرحوم علامه عسکری رضوان الله تعالی علیه مورد تایید قرار گرفته است. سال گذشته در شب میلاد ثامن الحجج (ع)، رسانه ملی برای اولین بار اقدام به تهیه برنامه ای در مورد طب اسلامی با عنوان "مثل باران" با محوریت رساله طبی امام رضا علیه السلام نمود. در آن برنامه بنده در حد بضاعت ناچیز خود به تبیین اهمیت و جایگاه این رساله پرداختم. خوشبختانه این برنامه به صورت کامل جهت دانلود بر روی وبلاگ وزین «شیعه طب» قرار گرفته است لذا بنده از تکرار مکررات خودداری کرده و علاقمندان را به مشاهده آن ارجاع می دهم:

لینک برنامه

و اما نکته مهمی که در اینجا لازم می دانم به آن بپردازم این است که حدودا 7 سال قبل یکی از اساتید طب سنتی در سخنی عجیب مدعی شد که حضرت علامه عسکری سخن خود را در تایید این رساله پس گرفته اند! در پی این شایعه جناب آقای دکتر سید سعید اسماعیلی نامه ای به دفتر معظم له نوشته و موضوع را استعلام نمودند که علامه پاسخ دادند: نظر اینجانب درباره رساله تغییری نکرده است.

به جهت اهمیت جایگاه رساله در اثبات موجودیت طب اسلامی متن استعلام انجام شده توسط جناب آقای دکتر اسماعیلی و پاسخ علامه عسکری خدمت شما ارائه می شود (البته به دلیل پایین بودن کیفیت نامه آن را بازنویسی نیز کردیم) :

بسمه تعالی

محضر مبارک علامه عسکری دام ظله العالی

سلام علیکم، ضمن آرزوی سلامتی و طول عمر برای آن ذخیره ارزشمند عالم اسلام به استحضار می رساند مدتی است جمعی پزشکان و علاقمندان علوم اهل البیت درصدد تحقیق و تفحص در احادیث و روایات وارده از معصومین علیهم السلام در زمینه بهداشت و درمان هستند تا در صورت سرانجام یافتن آن، طب اسلامی را پایه ریزی و به دنیای علم معرفی نمایند تا از این طرح خدمتی به مکتب اهل البیت علیهم السلام نمایند. از جمله منابع مورد استفاده ایشان کتاب طب الرضا یا رساله ذهبیه حضرت ر ضا علیه السلام است که مشهور است که حضرت در پاسخ به درخواست مامون مرقوم فرموده اند و کتاب مذکور با مقدمه جنابعالی مبنی بر تایید سند روایت به چاپ رسیده است . اخیرا شبهاتی مطرح شده است که گویا نظر جنابعالی راجع به سند روایت تغییر کرده است و در حال حاضر روایت را مستند نمی دانید  لطفا جهت رفع شبهه نظر شریف خود را مرقوم بفرمایید. خداوند وجود حضرتعالی را برای جهان اسلام حفظ بفرماید . والسلام دکتر سید سعید اسماعیلی

بسمه تعالی - نظر اینجانب درباره رساله تغییر نکرده است.

با دعا برای علو درجات آن عالم بزرگ امید است که انتشار این سند موجب رضایت قلب امام رئوف از ما گردد و مشمول دعای حضرت گردیم که فرمودند «خدا رحمت کند آنکه امر ما را زنده کند» و انشاءالله آستان قدس رضوی به تحقیق و ترویج مفاد این رساله بیشتر اهمیت دهد

بررسی احادیث مربوط به خوابیدن بعد از غذا

حال در ادامه مطلب قبلی در مورد احادیث پزشکی به یک مورد عملی که بررسی احادیث مربوط به وضعیت خوابیدن است می پردازیم:

امام رضا علیه السلام می فرمایند :  

"فاذا اردت النوم فلیکن اضطجاعک اولا علی شقک الایمن ثم انقلب علی الایسر و کذلک فقم من مضجعک علی شقک الایمن کما بدات به عند نومک"

"هرگاه خواستی بخوابی ابتدا بر سمت راست سپس بر سمت چپ بخواب و همچنین هنگام برخاستن از سمت راست برخیز همانطور که در شروع خواب به آن سمت بودی"

علت هضم موثرتر غذا در وضعیت خوابیده به پهلوی چپ آن گونه که گفته شده است، نمیتواند حرارت کبد باشد

خوابیدن به پهلوی راست در ابتدای خواب موجب تسریع در تخلیه مایعات و مواد غذایی لطیف تر شده و متعاقب آن خوابیدن به پهلوی چپ باعث می شود تا مواد غذایی سنگین تر در قعر معده قرار گرفته و فرصت کافی برای هضم آنها وجود داشته باشد.

بنابراین توصیه ما به افراد این است که اگر اصول تغذیه اسلامی را رعایت می کنند به پشت یا پهلوی راست بخوابند که نسبت به پهلوی چپ ارجح است (و البته این که چه ارجحیتی دارد خود موضوع یک بحث مستقل است) ولی اگر غذایشان هضم نشده و نمی توانند بیدار بمانند در ابتدای خواب به پهلوی راست و در ادامه تا زمانی که غذا هضم شود به سمت چپ بخوابند

نتیجه کلی بحث : تفسیر و کاربرد احادیث پزشکی باید به صورت کاملا تخصصی و همراه با تعقل و تحقیق باشد. ما در طب اسلامی صرفا راوی احادیث نیستیم بلکه از آنها الهام میگیریم. همانند علم فقه که با اجتهاد فقیه از قرآن و روایات به دست می آید در طب اسلامی هم طبیب با تکیه بر علم و تجربه دست به اجتهاد پزشکی می زند. و البته اگر بتواند از تجهیزات روز پزشکی هم برای تبیین حقایق موجود در قرآن و کلام معصوم علیه السلام استفاده می کند ولی اگر امکان عرضه آن حقایق را با ابزار مادی نداشته باشد منکر آنها نمیشود

ادامه نوشته

طب اسلامی و احادیث پزشکی

یکی از خوانندگان محترم در سوالی پرسیده اند:

« در حدیثی از امام رضا علیه السلام در کتاب مفاتیح الحیات آیت الله جوادی آملی آمده : هرگاه خواستی بخوابی ابتدا بر سمت راست و سپس بر سمت چپ بخوابید و هنگام برخواستن از سمت راست برخیزید اما دکتر .......در سخنان خود که فایل صوتی آن در وبلاگ طب اسلامی آمده دقیقا برعکس سخن امام را توصیه می کنند !! دلیلی را هم که برای سخن خود می آورند جای تعجب دارد! یکی از اطبا هم در تفسیر  این حدیث امام گفته است: خوابیدن به مدت 10 تا 15 دقیقه به سمت راست باعث می شود غذا در قعر معده قرار گیرد در نتیجه قسمت بالای معده سبکتر میشود و اگر حجم غذا زیاد باشد با توجه به شکل و محل معده با این توصیه امام غذا به طرف پایین معده رفته و معده کمتر به قسمت های بالایی بدن فشار می آورد و بعد وقتی به طرف چپ بخوابیم کبد همانند یک دمکن روی معده قرار گرفته باعث گرم شدن معده شده و عملیات هضم بهتر صورت می گیرد که به نظرم نظر این طبیب درست است. مشتاقانه منتظر نظر شما هستم»

از آنجایی که ما معتقد به لزوم توجه به حقایق موجود در کلام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام در علم پزشکی هستیم و از آنجایی که سوال ایشان زمینه خوبی برای توضیح نحوه استفاده از روایات طبی می باشد، ترجیح دادم تا پاسخشان را در وبلاگ ارائه دهم تا انشاء الله جلوی برداشت های نادرست برخی دوستان از احادیث پزشکی از یکطرف و  سوء برداشت ها  و کج فهمی های مخالفین طب اسلامی از سوی دیگر گرفته شود

حضرت امام خمینی(ره) 70 «... این بی خرد گمان می کند اگر خبری وارد شد، برخلاف برهان عقلی آن را هم باید چسبید و نگاه داشت. علما خود قبل از این که از این نویسندگان در عالم اثری باشد در کتاب های خود نوشتند و گوشزد کردند که اخبار مخالف عقل یک پول سیاه نمی ارزد لیکن آن عقلی که آنها می گویند با عقل شما خیلی فرق دارد. آن عقل یعنی برهان عقلی. عقل شما سلیقه و عادت است....»

ادامه نوشته